Europejskie badanie przemocy uwarunkowanej płcią (GBV) – zagadnienia metodologiczne badań pilotażowych

Badania na temat przemocy ze względu na płeć GBV (Gender-Based Violence) są ważnym narzędziem do oceny skali przestępczości, zwłaszcza zjawiska przemocy. Dotychczasowe badania międzynarodowe dotyczyły przede wszystkim przemocy wobec kobiet. Pierwsze z nich, IVAWS (International Violence Against Women Survey), stanowiło wyzwanie dla naukowców, organów ścigania i organizacji pozarządowych. Kolejne europejskie badanie przemocy wobec kobiet zostało przeprowadzone przez Agencję Praw Podstawowych (Fundamental Right Agency – FRA). Obecnie planowane jest przez Eurostat badanie GBV o szerszym zakresie, dotyczącym zarówno przemocy wobec kobiet, jak i mężczyzn. Jest to jednocześnie nowe wyzwanie metodologiczne. Projekt Eurostatu obejmuje różne rodzaje i formy przemocy, od przemocy domowej po przemoc w pracy, w sieci, mobbing itp. Pierwszym etapem był tzw. pretest oraz pilotaż realizowany w kilku państwach UE, w tym także w Polsce. Badanie podstawowe jest planowane na 2022 r. we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Podstawowym narzędziem GBV jest kwestionariusz ankiety. Pytania obejmują m.in. intensywność różnych rodzajów i form przemocy wobec kobiet i mężczyzn. W interpretacji wyników, zwłaszcza w perspektywie międzynarodowej, należy zwrócić uwagę na różnice w postrzeganiu przemocy przez ofiary, a także w jej zgłaszaniu. Różnice dotyczą również przyczyn, form i konsekwencji przemocy. Jak właściwie ocenić rozbieżności w rozmiarach i uwarunkowaniu przemocy w ramach płci? W artykule przedstawiono zagadnienia metodologiczne i doświadczenia związane z realizacją badania pilotażowego.

Research on gender-based violence (GBV) is an important tool for assessing the scale of crime, especially the phenomenon of violence. International studies to date have focused primarily on violence against women. The first of these, IVAWS (International Violence Against Women Survey), was intended as a challenge to scientists, law enforcement agencies and NGOs. Another European study on violence against women was conducted by the FRA (Fundamental Right Agency). Eurostat is currently planning a new GBV study, which is more comprehensive because violence against women and men will be considered. This study faces new methodological challenges. The GBV project covers various forms of violence, from domestic violence to violence at work, online, mobbing, etc. The first stage is the so-called pre-test, and the pilot was implemented in several EU countries, including Poland. Basic research is planned for 2022 in all European Union countries. The basic GBV research tool is a questionnaire whose questions include the intensity of various types and forms of violence against women and men. In the interpretation of the results, especially in an international perspective, attention should be paid to the differences in the perception of violence by victims, as well as in the scale of reporting violence. The differences also concern the causes, forms and consequences of violence. How can discrepancies in the size and conditioning of gender-based violence be assessed? This article presents methodological issues and experiences related to the implementation of these pilot studies.