Evolution of the Poles Card as an instrument of state policy

Niniejszy tekst powstał w ramach projektu finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki (nr umowy UMO-2018/31/B/HS5/00913).

Celem tekstu jest przedstawienie dokonującej się w okresie ostatniego piętnastolecia ewolucji Karty Polaka jako instrumentu polityki państwa, adresowanego w momencie jej wprowadzenia w 2007 r. do osób pochodzenia polskiego w krajach byłego Związku Radzieckiego, a od 2019 r. już do Polaków na całym świecie. W poniższym tekście opisano zatem kolejne zmiany w treści Ustawy o Karcie Polaka oraz odtworzono polityczne narracje, jakie towarzyszyły parlamentarnym pracom nad tymi przepisami. Prezentowana analiza wskazuje, że o ile początkowo Karta Polaka była narzędziem polityki diasporycznej nakierowanym na podtrzymywanie relacji z osobami polskiego pochodzenia zamieszkującymi za wschodnią granicą Polski (głównie w Litwie, Białorusi i Ukrainie), o tyle z czasem przekształciła się w instrument polityki migracyjnej, który ma ułatwić przyjazd i osiedlenie się na terytorium Polski oraz nabycie obywatelstwa polskiego.

The aim of the paper is to present the evolution of the Pole’s Card as an instrument of state policy that took place over the last fifteen years. The Card was addressed at the time of its introduction in 2007 to people of Polish origin in the successor states of the USSR but from 2019 it is targeted at Poles from all over the world. First, the paper describes amendments to the provisions of the Act on the Pole's Card and, second, it discusses the political narratives that accompanied the works on these provisions in the Polish Parliament. The presented analyses indicate that while initially the Pole’s Card was a tool of diasporic policy aimed at maintaining relations with people of Polish origin living beyond the Eastern border of Poland (mainly in Lithuania, Belarus and Ukraine), it has transformed over time into an instrument of migration policy, which is intended to facilitate the arrival and settlement on the territory of Poland and the acquisition of Polish citizenship.