Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej T. 51 z. 1 (2016)

Summary in English and Russian.

Streszcz. ang, ros.

Artykuł omawia kwestię pogromów Żydów, do jakich dochodziło na ziemiach na południe od Dunaju w trakcie wojny rosyjsko-tureckiej 1877–1878. Akty przemocy wobec ludności żydowskiej zdarzały się przede wszystkim w pierwszym okresie wojny, w mniejszych miejscowościach przejmowanych przez oddziały rosyjskie i kozackie. Głównym motywem pogromów była chęć zysku, niemniej pewną rolę odegrały również tradycyjne stereotypy i niechęć wobec tej mniejszości. Żydzi jako grupa słaba i nieliczna nie mieli możliwości uchronić się przed agresją ze strony innych, a ich jedynym ratunkiem była ucieczka. Pogromy żydowskie z czasu tej wojny były wyrazem pewnego przełomu w stosunku ludności słowiańskiej wobec Żydów, stanowiąc zaczątek na ziemiach bułgarskich zjawiska antysemityzmu, rozumianego już w sposób nowoczesny.

s. 5-21

p. 5-21

The article concentrates on anti-Jewish excesses in the Bulgarian territories of the Ottoman Empire during the Russo-Turkish War of 1877–1878. The acts of violence against this group started at the very beginning of the war, when Russian and Cossack troops crossed the Danube and entered the city of Svishtov. Bulgarians joined the soldiers and together with them started to plunder Jewish district. Few of them died. The pogroms repeated in several different towns (especially in Stara Zagora and Kazanlak), where Jews were killed and Jewish houses robbed and plundered. The prevailing atmosphere of chaos and fear of retaliation by retreating Turkish troops aided local Slavic population in committing crimes and murders of Jews, who were sometimes accused also of being Turkish spies among Bulgarians. The only way of survival of the Jews was to fly into territories free of ongoing war campaign and many of them did so. Is seems, however, that the atrocities against the Jews did not, in general, influence their attitude towards Bulgarians. In many cities they helped Bulgarians and tried to provide safety and order for local populations. Bulgarian participation in the attacks denies the persistent in their national awareness ideal of being traditionally tolerant and free of anti-Semitism nation. The Russian and Cossack military troops also brought to the Bulgarian lands the idea of modern anti-Semitism, which previously based mainly on their culture and folklore.